پذیرش و به رسمیت شناختن حقوق ملیت های ایرانی نیازمند باور به دمکراسی و پلورالیسم است. تکرار شعاری دمکراسی کمکی به اتحاد و همبستگی نمی کند. کسانی که خواهان گسترش دموکراسی در ایران هستند، قبل از هر چیز باید به بلوغ سیاسی مردم خود باور داشته باشند. چه شاهان پهلوی و چه حکام جمهوری اسلامی حقوق ملیت های ایرانی را به رسمیت نشاختند و ارزشی برای بلوغ سیاسی مردم و حق شهروندی آن‌ها قائل نبوده و نیستند. ؛

به گفته «حسین سلامی»، فرمانده سپاه پاسداران، در جریان اعتراضات اخیر در ایران، «۲۹ هزار و ۴۰۰ نفر» بازداشت شده‌اند که از این تعداد دستکم ۴۴ تن عضو جامعه وکلای دادگستری بوده‌اند.؛

کانال خبری «حال‌وش» افزوده که جمعی از سران طوایف مختلف بلوچ، معتمدین، متنفذین، فرهنگیان و نخبگان استان گلستان روز پنجشنبه با حضور در منزل مولوی گرگیج، «حمایت قاطع» خود را از او و مواضع اخیرش اعلام کردند.؛

آقای بیات پیشنهاد شما مبنی بر انتخاب یک فرماندار تورکمن مورد تأیید نظام چه مشکلی از تورکمن ها را حل خواهد کرد؟ یک ‌تورکمن‌ نیمه شیعه و‌خوش رقص برای نظام چه دردی از زخم های این جامعه ما را دوا خواهد کرد.؛

ما این جنایت ضد بشری را محکوم می کنیم. به خانواده و بازماندگان این عزیزان تسلیت می گوییم. باور داریم دیر یا زود روز پرسیدن حساب خون های ریخته شده از دژخیمان حاکم بر ایران فرا خواهد رسید.؛

قرار نیست جوانان بر اساس تجارب نسل های گذشته شیوه زندگی و آینده خود را تعیین کنند. درجه دسترسی و یا عدم دسترسی به دانش و تجارب نسل های گذشته نیز تغییر اساسی در این اصل پایه ای نمی دهد؛

روز اگر کسی جرمش را قبول نمی‌کند او را شکنجه می‌کنند و کتک می‌زنند تا جرم را بپذیرد. با وجود این، اعتراف اجباری از نظر شرعی و قانون اساسی کشور خودمان هیچ جایگاهی ندارد.»؛

بنابراین راه‌حل همانا خروج سران نظام از قدرت و از ایران است. فرایند و چگونگی این دگرگونی می‌تواند با نظارت کامل نهادهای بین‌المللی با کمترین خونریزی و خشونت و ویرانی انجام بپذیرد.؛

روحانیون شناخته شده تورکمنصحرا !  سعی نکنید در جهت خلاف جریان اب شنا کنید که کاری بس بیهوده است که خیلی ها در طول تاریخ این مسیر پر سنگلاخ را رفتند ولی بی بهره و شرمگین برگشتند. امروز ندای وجدانی حکم می کنند که صدا ی ظلم و ستم رژیم استبداد اخوندی نباشید و از سرکوب معترضان توسط حکومت اخوندی دفاع نکنید که فردا در برابر تاریخ نمی توان پاسخی وجدان پسند پیدا کرد.؛

مادامی که کودکی گرسنه وجود داشته باشد، زندگیِ ما لبریز از اندوه و شرمساری است. همه‌ی این قربانیان بیش از هرچیز نیاز دارند که بدانند تنها نیستند و ما آنها را از یاد نبرده‌ایم؛ وقتی صدایشان خاموش شده، ما صدای آنها هستیم. بدانند که آزادیِ آنها به آزادی ما گره خورده و کیفیت آزادیِ ما به آزادی آنان بستگی دارد... زندگیِ ما دیگر تنها مال خودمان نیست. زندگی ما به کسانی تعلق دارد که شدیداً به ما نیاز دارند؛

اگر از من بپرسید پس چطور در میان تاریکی شکنجه و طاقت‌فرسایی زمان دوام آوردم؟ می‌گویم شعله سرکش ایمان درون قلبم است که مرا سراپا نگه داشته است... ایمان به مسیری که خواهر و برادرهایم برایش جان سپردند، ایمان به مسیری که قدم در راهش گذاشتم و ایمان به مشت‌های گره کرده و قدم‌های استوار جوانانی که هم‌اکنون در کف خیابان با تن و جانشان در مقابل دیکتاتوری ایستاده‌اند.»؛

«ما مخالف سرسخت تجزیه هستیم. بلوچ، کرد، عرب، فارس، ترک، ترکمن، لر و گیلکی و همه قومیت‌ها مخالف تجزیه‌اند. همه ایرانی‌ها با هم یکی و کنار هم هستند. امروز بوی محبت از ایران می‌آید.»؛

در تورکمن‌صحرا نیز علیرغم بسیاری دستگیری ها ، شکنجه های فعالین مدنی ترکمن و آزار و اذیت آنها ، اعتراضات به اشکال گوناگون ادامه دارد. تورکمن صحرا حال و هوای غمگینی دارد. در زیر پوست منطقه تکاپویی جریان دارد که از جایی سرباز خواهد زد. همه در انتظار تحولات گسترده و عمیقی هستند. فعلا بدلایل متفاوتی، که بایستی جداگانه به آن ‌پرداخت، اعتراضات گسترده ای همچون کردستان و یا بلوچستان وجود ندارد. اما اعتراضات مدنی همانند برخی نوشته های فعالین مدنی در گروه های مجازی یا شعار نویسی و برخی فعالیت های فرهنگی اعتراضی را می‌توان مشاهده کرد.؛

یا این طیف از روشنفکران دلسوز تورکمن با خانواده ها و بستگان نزدیک بازداشت شدگان تماسی برقرار کرده و یا می کنند؟ آیا به آنان دلداری و امید می دهند؟ می دانیم که سرکوب گران و اوباش امنیتی خانواده ها را شدیدا تحت فشار قرار می دهند و با تهدید و یا وعده های تو خالی مانع رسانه ای شدن بازداشتی ها می شوند. محتملا تعدادی از خانواده های دستگیر شدگان حتی نمی دانند که چه باید بکنند. ؛

در روز ۸ اکتبر حوالی ظهر یحیی رحیمی پس از بوق زدن در حمایت از معترضان در ماشین سبز خود در خیابان پاسداران هدف گلوله قرار گرفت. دیده‌بان حقوق بشر چهار ویدیوی منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی در ۸ و ۹ اکتبر درباره این حمله را مورد بررسی و تأیید قرار داد. در یک ویدیو چند مرد نقاب‌دار به یک ماشین سبز حمله می‌کنند و شیشه جلو را می‌شکنند. ؛