روزنامه‌های امروز صبح تهران، یکشنبه ۱۲ آذر در میان اخبار خارجی به نقل از دو نشریه اروپایی از جدل وزیر خارجه ایران و همتای عربستانی وی در همایش ایتالیا نوشته‌اند و از میان اخبار داخلی به افشای نام ۲۰ بدهکار میلیاردی بانکی اهمیت بسیار داده و خواهان برخورد قضایی شدیدتر با آنان شده‌اند.؛

عمده‌ترین بنگاه‌ها و صنایعی که در کشور به انحای مختلف از منابع توزیع رانت استفاده می‌کنند، عبارت‌اند از بانک‌ها، پتروشیمی، فولاد، سیمان و خودروسازی که از تنوع رانت گوناگونی مانند مواد اولیه، انرژی ارزان، انحصار بازار، ارز دونرخی، صادرات، مالیات، سرمایه و رانت سیاسی بهره‌مند می‌شوند. برای نمونه در بررسی رانت سرمایه ملاحظه می‌کنیم در حدود ۶۰ درصد از کل سرمایه‌گذاری صنعتی در سال‌های گذشته، در صنایع انرژی‌بر صورت گرفته است که با احتساب پتروشیمی‌ها به ۷۰ درصد می‌رسد. این صنایع کمتر از ۳۰ درصد از اشتغال صنعتی دهه ٨٠ را ایجاد کرده‌اند. یا در بخش رانت مالیاتی، آمارهای رسمی مربوط به سال‌های ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۵ نشان می‌دهد که بار مالیاتی بنگاه‌های کوچک و متوسط بسیار بیشتر یعنی ٥/٣ برابر بار مالیاتی واردکنندگان رشد داشته و ٦/٢ برابر تولیدکنندگان دولتی بوده است.؛

روستاهای ایران سال‌هاست حال و روز خوشی ندارند. 30 هزار روستا خالی از سکنه شده‌اند و تنها 39 هزار روستا با جمعیت بالای 20 نفر باقی مانده است. این آمارهای اعلام‌شده توسط معاون عمران روستایی بنیاد مسکن انقلاب اسلامی در حالی است که به‌زعم وی، روستاها نقش مهمی در توسعه کشور دارند و باید با توسعه روستاها زمینه توسعه کشور را فراهم کرد؛

موضوعی که در کشور با آن مواجه هستیم، فقر است که هیچ‌کس در هیچ جناحی نمی‌تواند بر آن سرپوش بگذارد. این موضوع در عرصه‌های مختلف زندگی افراد آثار خود را نشان می‌دهد. با توجه به شرایط اقتصادی کشور و نگرانی‌های مردم و مسئولان در این حوزه، موضوع فقر به مراتب جدی‌تر از قبل مورد توجه مسئولان قرار گرفته است. علت توجه این است که گسترش فقر ممكن است به شکل‌های مختلف زمینه نارضایتی از مدیریت کشور را به دنبال داشته باشد. در چنین شرایطی، هر اقدامی که منجر به افزایش هزینه‌های مردم شود، به نوعی ممکن است زمینه نارضایتی مردم را بیشتر کند که خود این نارضایتی با امنیت هم ارتباط بسیار تنگاتنگی دارد. بنابراین همه دولت‌ها تلاش می‌کنند که این نارضایتی کمتر شود؛

چرا فکر می‌کنید اگر در بانک مرکزی یا اتاق‌های بازرگانی یا هر جایی یک کارشناس فقهی بگذارید، مشکلات حل می‌شود؟ به نظر من حل که نمی‌شود هیچ، ماجرا بدتر هم می‌شود چون همه اشکالات را به پای اسلام می‌نویسند. تا حالا هم با این اقدامات کم به اسلام ضربه نزده‌اند.؛

داود سوری می‌گوید: بانک‌ها همه تعهدات دولتی را که به آنها تحمیل شد انجام دادند اما الان که نتیجه آن سیاست‌ها به بار نشسته و بانک‌ها به مشکل خورده‌اند، هیچ مقام دولتی و هیچ‌کدام از مقامات ناظر در بانک مرکزی پاسخگو نیستند و بانک‌ها را بابت آن مشکلات مقصر می‌دانند؛

سیاست‌هایی که به اعتقاد کارشناسان فرصت جهش اقتصادی را از ایران گرفته و همچون موریانه در سکوت پایه‌های اقتصادی کشور را جویده است. سرزعیم که سابقه همکاری با مرکز بررسی‌های استراتژیک را در کارنامه دارد، پیش از این در کتاب پوپولیسم ایرانی به تحلیل کیفیت حکمرانی محمود احمدی‌نژاد از منظر اقتصادی پرداخته و سلسله آثار همه‌فهمی را با عنوان «اقتصاد برای همه» نگاشته است. آنچه در ادامه می‌آید حاصل گفت‌وگو با این استاد دانشگاه درباره ماهیت سیاست‌های پوپولیستی در اقتصاد و نمونه‌های امروزی آن در ایران است: ؛

در فهرست سازمان «شفافیت بین‌المللی» در سال گذشته میلادی، ایران با ۲۹ امتیاز در رتبه ۱۳۱ قرار گرفته‌ است. بهترین‌ها در این رتبه‌بندی، اکثرا کشورهایی با دولت‌های باز، مطبوعات آزاد و آزادی‌های مدنی هستند؛ دانمارک در صدر فهرست و با اختلاف کمی پس از آن نیوزیلند، فنلاند، سوئد، سوئیس، نروژ، هلند، کانادا و آلمان قرار دارند. ؛

می گفت تا زمانی که فقر و محرومیت و ستم وجود دارد، آثاری از این دست بی نتیجه نخواهد بود. اینجا این حرف را به این شکل تغییر می دهم: تا زمانی که فقر و ستم و تبعیض و محرومیت و جنایت و آزادی کشی وجود دارد، آثاری از این دست، آثار علی اشرف درویشیان، و خود او ضروری است؛

در داخل «زندگی» مردم ایران جاری است. در آنجا شما در «جامعه ایران» نفس می‌کشید. به تعبیر رایج در روش‌های تحقیق نوعی «مشاهده مشارکتی». حضور در جامعه‌ای با همه مختصات واقعی اش. چه منفی و چه مثبت.؛