من هم مضطربم، مضطرب بچه‌ها، که من مرگ را پذیرفته‌ام. می‌دانم که در لحظه‌ای مثلاً دستی بر شانه‌ام فرود می‌آید، فکرش را خواهم کرد، اما حالا فقط منتظرم. اما مرگ کسان یا دوستان را نمی‌شود درونی کرد، یا به عهدۀ لحظۀ وقوع گذاشت.؛

در اواخر سال 1356 هسته ای در تهران به ابتکار قربان شفیقی (آرقا) تشکیل شد. این هسته اکثریت تورکمن های فعال سیاسی را در زیر چتر گروه کوهنوردی و ایجاد محافل کتابخوانی از جمله کتب تورکمنی متشکل ساخت.؛

مبارزه مسلحانه از همان “سیاهکل” غلط بود و در ادامه‌اش تماماً مضر. خطا بودنش هم نه بخاطر به کارگیری سلاح که روشی است فرع بر اصل سیاست، بلکه از این جهت که هدف استراتژیک و استراتژی سیاسی را اشتباه برگزید.؛

حال اگر چریک فدائی با دریغ بسیار از عهده این بر نیامد که از دستاورد بزرگ خود طی دوره مبارزه مسلحانه‌ در پسا انقلاب بهره لازم برنامه‌ای و سیاسی ببرد و حتی در جهاتی ناشی از ناشایستگی و سترونی فکری، سابقه درخشان برساخته‌اش را قسماً سوزانید،؛

دوستی این روزها گفت “می‌خواستم نقدی بر این کارها بنویسم اما منصرف شدم و گفتم بگذار به عزاداری عاشورایی‌شان ‏بپردازند.” شاید من هم به این نوشته نمی‌پرداختم اگر فداییان که امروز در مجموعه‌ای از حزب چپ، اتحاد جمهوری‌خواهان ‏و گروه‌های پراکنده چریک‌های فدایی و غیره گرد آمده‌اند؛

در سال 1926 آ. ن. استروفسکی با اجرای نمایش «پول‌های بادآورده» زندگی خلاقانه خود را با تئاتر دولتی درام روسیه (که اکنون آ.س. پوشکین نام دارد) آغاز کرد. این تئاتر تبدیل به ناشر و راهنمای سنت تئاتر روسی و فرهنگ غنی مردم روسیه و مبلغ نمایشنامه‌های کلاسیک و مدرن نمایشنامه‌نویسان روسی شد.؛

فرهنگ موسیقی مردم ترکمن که تاریخی چندین سده‌ای دارد از نظر فرم و ژانرهای خود غنی و متنوع است. رشد و تکامل فرهنگ موسیقیایی مردم ترکمن در گذشته ارتباط ناگسستنی با هنر شگفت انگیز «باغشی»ها(ترانه سرایان مردمی) داشت، که سده‌ها بازگوکننده دیدگاه‌ها و داستان‌های سخت و طاقت فرسای گذشته مردم بودند.؛

در سده نوزده نزدیکی بیشتر زبان نوشتاری ادبی به زبان ملی روی میدهد. اصول و مبانی این فرایند را «مختومقلی» پی ریزی کرده و توسط معاصران او – عندلیب، شاه بنده، معروفی و شیدایی- غنا یافتند.؛

زبان ترکمنی بعنوان زبان قبایل اوغوز منطقه دریای آرال که در سده های هشتم تا نوزدهم میلادی سکنی گزیده بودند بوجود آمد. این زبان در فرایند تکاملی خود برخی ویژگیهای گروه زبان«قبچاق» را پیدا کرد، یعنی به زبان ترکی ترکیه و ازبکی نزدیک شد. ؛

«مسکین قلیچ» اشعار زیاد بسیار خوبی در مورد عشق، زیبایی معنویی، گیرایی و دلربایی معشوق، درمورد دشواری ایجاد خانواده خوشبخت، دارد. منظومه های قهرمانی با سوژه تاریخی مانند:« باتیر نِپس» و « بکزاده قربان» جایگاه مهمی را در آثار او می گیرند. قهرمانهای اصلی این داستانها، قربانی نفاقها و نزاع های بین قبیله ای هستند.؛