نویسندگان:اِ.آتاغارریف،اُ.بردیف،آ.غوبایف،د.دوردیف،اُ.اورازوف،و.پیلیاوسکی،ت.خوجه نیازوف،خ.یوسوپوف؛ انجمن حفاظت از آثار تاریخی و فرهنگی ترکمنستان شوروی. لنینگراد: نشرعلمی و فنی مربوط به معماری شعبه لنینگراد.1974.  این کتاب به پنجاه سالگی ایجاد ترکمنستان شوروی تقدیم شد. در تهیه و روشن کردن همه مسائل اشاره شده در این کتاب مقامات، دانشمندان و محافل وسیع اجتماعی ترکمنستان شوروی شرکت فعال کردند. ؛

برای من سعادتی است که اولین ترجمه‌ی فارسی یک رُمانِ نوِ ترکمنی را در ایران به چاپ می‌رسانم. محتمل است که پیش‌تر و در ایام دورتر داستان کوتاه ترکمنی به فارسی ترجمه شده باشد. ولی مطمئن نیستم که در سال‌های اخیر رُمان نوِ ترکمنی در ایران ترجمه و چاپ شده باشد. از انتخاب این رُمان برای ترجمه دلایل و انگیزه‌هایی داشتم: اولین دلیل من در گزینش این رُمان، محیط و تم آشنای آن بود. وقایع و رویداد‌های رُمان در میان ماهیگیران ساحل‌نشینِ ترکمن در کرانه‌ی شرقی دریای خزر روی می‌دهد. چند کیلومتر پایین‌تر و در ساحل ایران ماهیگیران و ساحل‌نشینان ترکمنِ ایرانی نیز به نوعی با مشکلات صید ماهی و مقررات آن درگیری دارند. اولین انگیزه‌ام هم معرفی رُمان‌نویسی ‌ترکمنی در عصر حاضر بود. این رُمان در سال ۲۰۱۲ به زبان ترکمنی در سوئد چاپ و منتشر شد.؛

ستار سوقی نامی آشنا و محبوب در ترکمن صحراست. شاعری سپید موی ، پخته و صاحب سبک که بیش از نیم قرناست که با دیوان مختومقلی فراغی همنشین، همدم و همنفس بوده و از آن اثر جاودانه بهره ها برده و تاثیر پذیرفته است.؛

 

بردی کربابایف، بنیانگذار ادبیات معاصر ترکمن، در سال ١٨٩٤میلادی در بخش تجن از استان عشق آباد، در خانواده ای برزگر متولد شد. او ابتدا در مدرسه محل خود و بعد در مدرسه بخارا به کسب علوم قدیم پرداخته و ضمنا با آثار شعرای کلاسیک خاور زمین همچون سعدی، حافظ ، نوایی، خیام، فضولی، آزادی، ماغتئم قلی و سایرین آشنایی کامل یافت. او بویژه فولکلور قدیمی ترکمنها را مورد پژوهش قرارداده و آثار متعددی را نیز جمع آوری نمود. وی در ایام جوانی میل وافری به سرودن شعر بزبان مادری خود داشته و این استعداد و طبع شعر و نویسندگی او بعد از انقلاب اکتبر تکامل یافت. وی در این ایام رمانهای معروف خود « آئغئتلی أدیم » ، «غایغی سئز آتابایف» ، و غیره را به رشته تحریر درآورد و آثار بسیاری را از زبانهای روسی، آذربایجانی، تاجیکی، ازبکی، ترکی به زبان ترکمنی برگرداند. ؛

فرهنگ موسیقی غنی و خود ویژه ملت ترکمن، همچون موسیقی دیگر خلقهای شرق، در طول چندین قرن شکل گرفت و رشد یافت و از نسلی به نسل دیگر بمثابه یک سنت شفاهی منتقل گردید. در این یادگارهای فرهنگ موسیقی که تا زمان ما رسیده و مکاتب فلکلوریک و حرفه ای را در خود شامل گردانیده است، اندیشه ها و آرزوها، جهان بینی و تاریخ چندین ساله ملت ترکمن، شرایط ویژه زندگی دامداری و کشاورزی او انعکاس یافته است.؛

ارزش و شخصیت هر خلقی نه بر اساس شمار کمی آن خلق، بلکه بر اساس میزان و قدرت خلاقیت معنوی آن ارزشگذاری میشود. هر خلقی اگر بتواند با بکارگیری نبوغ خود به توشه انسانیت خلق خویش به آن میزان دانش و زیبایی بیافزاید، بهمان میزان خلقیت خلق خویش را اثبات نموده، تاریخ نابود نشدنی آنرا می نگارد تا الگویی بر ای نسلهای آتی باشد. تاریخ، ادبیات، موسیقی و سازهای خلق ما طی سخت ترین دوران حیات خود شکل گرفته و بار سنگین تاریخچه زندگی خلق خویش را در خود جای داده است. بهمین علت، ما نسلهای امروزین به الگوهای میراث گذشتگانمان فخر ورزیده، به شاعر کبیرمان ماغتئم قلی و به اشعار آن افتخار نموده و به انواع صنایع بی همتای ظریفمان که با خلاقیت ذهن بدست آمده احساس غرور میکنیم و همچنین به صنعت ترانه سرایی، به صنعت هنر موسیقی مان، به باغشی ها و آهنگسازان توانمندمان می بالیم. ؛

Rubagylar؛

مقالات ادبی – تورکمن نیوز – من در مقاله ی پیش با عنوان “با رویکرد نقد فرهنگی” در وقت جنگ، دوتارت را کوک کن “یوسف قوجُق” (۱۳۹۴) کوشیدم تا اندازه ای خواننده را با سویه هایی از خوانش فرهنگی اثر آشنا کنم. در این نوشته می کوشم همین رمان را با رویکرد “پساـ استعماری” مورد بررسی