گپ و گفتی با ملا کبابی یکی از عشاق موسیقی سنتی ترکمنی

اولکامیز- لطیف ایزدی* : موسیقی سنتی ترکمنی عاشقان بی نام و نشان و سینه چاکی دارد که با نوای ساز و آواز می زیند و حلاوت بخش محافل و مجالس هستند. این مردان بی ادعا سرمایه واقعی موسیقی و حامی و مشوق خوانندگان و نوازندگان موسیقی به شمار می روند. ملا کبابی یکی از این عاشقان دلسوخته است. نامی آشنا در آق قلا که کبابی اش پاتوق بسیاری ازهنرمندان و دوستداران موسیقی است.

مغازه ای محقر و باصفا که شباهنگام محل رجوع اهالی موسیقی در ترکمن صحراست. ملا کبابی سالهاست که با دنیای شیرین موسیقی هم نفس و همراه بوده و در این عرصه تجربه و اندوخته گرانبها اندوخته است. چندی پیش گپ و گفتی با وی داشتیم که از نظرتان می گذرد.

مغازه ای محقر و باصفا که شباهنگام محل رجوع اهالی موسیقی در ترکمن صحراست. ملا کبابی سالهاست که با دنیای شیرین موسیقی هم نفس و همراه بوده و در این عرصه تجربه و اندوخته گرانبها اندوخته است. چندی پیش گپ و گفتی با وی داشتیم که از نظرتان می گذرد.

س-  در آغاز گفتگو از نام و نام خانوادگی تان بگویید ؟

ج- نامم در شناسنامه خوجه بردی امینی فر می باشد ولی مردم اکثرا مرا با نام حاجی ملا و یا  ملا کبابی میشناسند.

س- چرا مردم شما  را ملا کبابی خطاب می کنند ؟

ج- چون عموی مرحومم طلبه و ملا بوده . بنا به رسم تورکمنان هرگاه نوزاد نام پدر بگیرد به او آتام، دأدم می گذاشتند . اگر نام  پدر بزرگ را بگیرد  قاقا، بابا، اگر نام مادر را بگیرد «اجه » نامیده می شود، من هم عمویم ملا بوده بعد از وفاتش به دنیا آمده ام  به همین علت خانواده ام نام ایشان را بر من نهاده و به احترام نام او نام مرا « ملا » نامیدند.

س- چند سال است کبابی دارید؟ کبابی شما در کجا واقع است؟

ج- تقریبأ ازسی سال پیش کبابی دارم،  کبابی من در شهر آق قلا خیابان شهید بهشتی نبش بازار هشتم روبروی مسجد جامع واقع است. شبها مشغول کار می شوم، اکثر مشتری هایم باغشی ها، شاعران و علاقمندان هنر موسیقی می باشند.

س-  مغازه شما یکی از پاتوق های هنری و پرخاطره در ترکمن صحرا  محسوب می شود کدامیک از هنرمندان به کبابی شما آمده اند ؟

ج- درست است اکثر باغشی ها پاتوق شان موقع عروسی و بعد از تمام شدن بزم کبابی من بوده و هنرمندان زیادی می آیند، همین چند شب قبل هنرمندانی مثل یحیی محمدزاده (خواننده )، عیسی پنق نوازنده کمانچه، شیخی پنق (خواننده ) ، استاد گلدیجان کر نوازنده برتر کمانچه و دوتار، استاد حمید رژیم با چند تا از شاگرداش، استاد یوسف دیبایی و اعضای گروهش و….  حتی برخی از والیبالیست های معروف همچون فرهاد قائمی هر وقت از فرودگاه گرگان پرواز دارند پاتوقش کبابی من میباشد. حضورهنرمندان و ورزشکاران برایم مایه افتخار است.

س- آیا هر از گاهی هنرمندان ترکمنستانی هم به کبابی شما  رفت و آمد دارند؟

ج- بله . از ترکمنستان هنرمندان بزرگی مانند  آق مئراد چاری، حانگلدی آننامئراد ، آتا آولیف، پهلوان حمیدف ، مقصد بگ ناظارف، قیاس دوردیف، پاراخات شیخی اف، صحت دوردی و یازگلدی رجب اف دوتارنوازبا من دیدار داشتند.

س- حس و حال شما در هنگام استماع موسیقی سنتی ترکمنی چگونه است ؟

ج- من با موسیقی رشد کرده و بزرگ شده ام . با شنیدن موسیقی اصیل حالم عوض میشود، دگرگون میشوم و حس و حال خوبی به دست می دهد که قابل وصف و بیان نیست.

س- در حال حاضر چند سالتان است؟ از چه زمانی با  دنیای شیرین و پر رمز و راز موسیقی راه یافته اید؟

ج- من  “۶۰” سالم میباشد . عاشق موسیقی سنتی ترکمنی خصوصا دوتار هستم و حدود چهل سال است با عشق و علاقه  به موسیقی ترکمنی گوش فرا میدهم و از آن لذت می برم.

س- آیا خودتان هم دوتار می نوازید؟

ج-  دوتار خیلی کم بلد بودم ولی چندین سال است دستم نمیرسد .

س- با کدامیک از خوانندگان موسیقی سنتی و نوازندگان چیره دست ترکمن روابط دوستانه و صمیمانه دارید ؟

ج- من از بچگی با باخشی ها مثل حاج دوردی طریک و بهمن دلیجه دوست بوده ام. بعد از انقلاب با استاد بزرگ بلبل ترکمنصحرا «نظرلی محجوبی» از نزدیک آشنا شده ام و یکی از شاگرداش مرحوم منصور صبوحی دوست صمیمی من بود، همچنین استاد بزرگ موسیقی ترکمنستان آق مئراد چاریف با من توسط منصور صبوحی و دوتاریست اریم شیرمحمدلی آشنا شده ام و خیلی با من صمیمی هستند.

س- عشق و علاقه به موسیقی و دوستی و ارتباط  با هنرمندان در کسب و کار شما چه تاثیری گذاشته است ؟

ج- مسلما تاثیر مثبتی گذاشته.  کسب و کار من فقط  کبابی (کوبیده و گوشت بره«چنجه») است.  اون هم شبها. خدا را صد هزار مرتبه شکر. درآمد دیگری غیر از کبابی ندارم.

س-  به نظر شما چه نیازی به موسیقی داریم ؟

 ج ـ به گفته و باور بعضی از کارشناسان ، موسیقی غذای روح است و آدمیزاد به موسیقی احتیاج دارد و از بچگی با موسیقی انس میگیرد، با لالایی مادر که نوعی موسیقی است انس پیدا میکند.  به قول بزرگترین موسیقی نواز تورکمن مئللئ تاچمئرادف : ”  ساز آدامزادئنگ روحئ نئنگ هووورتگه سی دئر” یعنی اینکه موسیقی آشیانه روح آدمیزاد است .

س- جایگاه  و مقام  موسیقی سنتی ترکمنی  را چگونه می بینید؟

ج- ویژگی وجایگاه موسیقی ترکمن درمقایسه با موسیقی اقوام دیگربه لحاظ دست نخورده بودن و پیچیدگی وظرافت خاص هنری اش میباشد. شاید هم به همین خاطر در اکثر جشنواره های کشوریمقام نخست موسیقی را بدست میاورد.

س- برای رونق هنر بدیل موسیقی سنتی ترکمنی چه انتظاری از مسئولین و متولیان امر دارید ؟

ج- مسئولین باید به فکر اشتغال هنرمندان موسیقی ترکمن باشند، چون موسیقی سنتی ترکمن بخش جدائی ناپذیر از فرهنگ و بالندگی مردم ترکمن است، یکی از شیوه های تهاجم فرهنگی دشمن نابودی فرهنگ بومی و ملی مردم از طریق بهره گیری از امکانات گسترده رسانه ای و تبلیغی مانند ماهواره، تلویزیون…..

س- از خلیفه دردی طریک استاد بلامنازع موسیقی ترکمنی سخن بگویید ؟

ج- خالئپا حاج دوردی طریک، از روستای آق قبر آق قلا میباشد فرزند نورجان آقا، چون پدرش دوتارنواز بود، درخانه دوتار پدرش را به دست میگرفت و با تشویق پدرش و علاقه به خواندن و خلیپا قزاق پانگ اوستاد وی میباشد .  از ۱۲ سالگی دوتار بدست می گیرد. به نظر من  دردی طریک نابغه ترکمنصحرا میباشد . در بین هر قومی یک نابعه موسیقی پیدا میشود مثلا استاد شجریان در موسیقی ایران. استاد دردی طریک هم مثل استاد شجریان خواننده محبوب تراکمه میباشد.

س- از هنرمندان قدیمی که در قید حیات نیستند یادی بکنید ؟

ج-  از هنرمندان قدیمی و مرحوم آق قلا حاج عاشور باغشی توماج ترانه (بوی بی بی ) اش از رادیو گرگان زیاد پخش میشود و سیدی شاعری (حبیبلی ) دستان باغشی، همسایه ما  بودند . مرحوم نظرلی محجوبی،  دینی گرکزی، مرحوم بایجی و صالح یمودی را از نزدیک میشناختم.

س- باخبر شدیم که در فضای مجازی هم فعالیت می کنید در این باره صحبت کنید؟

ج ـ بله من یک گروه تلگرامی، بنام « دوتارئنگ اووازی، خالقئمئنگ سازئ»

س- سخن آخر ؟

ج- دیگر حرفی ندارم جز اینکه مسئولین و متولیان امر فکری به حال و روز هنرمندان موسیقی ترکمن بکنند. خدا حفظ تان کند.

* صاحب امتیاز و سردبیر سایت اولکامیز

** تصویر ملا کبابی در کنار باخشی دردی طریک